บันทึกการเรียน  ครั้งที่  1

วัน  พุธ  ที่  11  เดือน  มกราคม  พ.ศ.  2560

เนื้อหา

-          คุณครูมีกิจกรรมให้นักศึกษาได้ฝึกความสามารถการวาดภาพแบบง่ายๆ  โดยไม่ใช้ไม้บรรทัด

1.        ขีดเส้นตรง

2.        วาดรูปวงกลม

3.        ขีดเส้นสองเส้นโดยมีจุดตัดหนึ่งจุด

4.        วาดรูปสี่เหลี่ยม

5.        วาดรูปสามเหลี่ยม

6.        วาดรูปสี่เหลี่ยมและขีดเส้นตัดในรูปสี่เส้น

7.        วาดรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด

8.        วาดรูปสิบสองเหลี่ยม

9.        วาดรูปทรงกระบอก

10.      วาดรูปทรงลูกเต๋า

เด็กที่มีความต้องการพิเศษ (Children with special needs )

เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ ( Early Childhood with special needs )

ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

1. ทางการแพทย์   จะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า “เด็กพิการ”
หมายถึง       เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสีย สมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ

2. ทางการศึกษา  ให้ความหมายเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่าหมายถึง
            เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล

สรุปได้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษหมายถึง

•          เด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ และการสอนตามปกติ

•          มีสาเหตุจากสภาพความ บกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์

•          จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือการบำบัด และฟื้นฟู

•          จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะ  และความต้องการของเด็กแต่ละบุคคล

***คำนิยาม***

เด็กพิเศษ  หมายถึง  เด็กที่แตกต่างจากเด็กปกติ

ปรัชญาของเรียนรวม   All  Children  Can  Learn

พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

 พัฒนาการ

•          การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆรวมทั้งตัวบุคคล

•          ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ 

•          เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน

•          พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน

•          พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยก็ได้

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

•          ปัจจัยทางด้านชีวภาพ 

•          ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด     

•          ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด      

•          ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด 

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. พันธุกรรม

•            เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะไม่นานหลังเกิด  มักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย

Cleft Lip / Cleft Palate  ปากแหว่ง เพดานโว่

Albinism   โดนแดดไม่ได้, ตาแดงๆ

Neurofibromatosis  รักษาไม่หาย

ดาวซีนโดม

ธาลัสซีเมีย / เลือดจาง

 2. โรคของระบบประสาท

•           เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย 

•          ที่พบบ่อยคืออาการชัก

3. การติดเชื้อ 

•          การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก

•          นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง

 4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม

•           โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ

5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด

•          การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

6. สารเคมี

•          ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด

•          มีอากาศซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุดๆ

•          ภาวะตับเป็นพิษ

•          ระดับสติปัญญาต่ำ

แอลกอฮอล์

•          น้ำหนักแรกเกิดน้อย

•          มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก

•          พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง

•          เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์

Fetal alcohol syndrome, FAS

•          ช่องตาสั้น  

•          ร่องริมฝีปากบนเรียบ

•          ริมฝีปากบนยาวและบาง  

•          หนังคลุมหัวตามาก

•          จมูกแบน 

•          ปลายจมูกเชิดขึ้น

นิโคติน

•          น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์

•          เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก

•          สติปัญญาบกพร่อง

•          สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้านการเข้าสังคม

7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมรวมทั้งการขาดสารอาหาร

8. สาเหตุอื่นๆ

- อุบัติเหตุ

- หัวได้รับการกระแทก

- โดนเหล็กทิ่มที่หัว

อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

•          มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน

•          ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วงอายุที่ควรจะหายไป

แนวทางการวินิจฉัย เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. การซักประวัติ

•          โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม

•          การเจ็บป่วยในครอบครัว

•          ประวัติฝากครรภ์ 

•          ประวัติเกี่ยวกับการคลอด      

•          พัฒนาการที่ผ่านมา     

•          การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง   

•          ปัญหาพฤติกรรม   

•          ประวัติอื่นๆ

เมื่อซักประวัติแล้วจะสามารถบอกได้ว่า

•          ลักษณะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่ หรือถดถอย

•          เด็กมีระดับพัฒนาการช้าหรือไม่ อย่างไร อยู่ในระดับไหน

•          มีข้อบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่

•          สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร

•          ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร

2. การตรวจร่างกาย

•          ตรวจร่างกายทั่วๆไปและการเจริญเติบโต

•          ภาวะตับม้ามโต 

•          ผิวหนัง

•          ระบบประสาทและวัดรอบศีรษะด้วยเสมอ

•          ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (child abuse)

•          ระบบการมองเห็นและการได้ยิน

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

4.การประเมินพัฒนาการ

•          การประเมินแบบไม่เป็นทางการ

การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ

•          แบบทดสอบ Denver II

•          Gesell Drawing Test 

•          แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล